ایزو 22000 کارکرد کیفیت را به سلامت غذایی ارتباط می دهد

 
از آنجا که فرایند تولید محصولات غذایی و توسعه زنجیره عرضه آن ها روز به روز در حال گسترش است، به نظر می رسد که استفاده از سیستم های سلامت غذایی نقش بسزایی در توسعه کیفیت در همه ابعاد داشته است. ايمنی غذا وابسته به بروز مخاطرات بيماري‌زايي غذايي در هنگام مصرف مي‌باشد. کنترل کافي و مناسب در طول زنجيره غذايي امري ضروري بنظر مي‌رسد چرا که در هرمرحله از زنجيره غذايي ممکن است مخاطرات ايمني غذا رخ دهد. لذا رسيدن به ايمني غذا بايستي با تلاش همه گير طرفهاي زنجيره غذا صورت پذيرد.
بکارگيری اين استاندارد به سازمانهايي که در رده‌هاي مختلف زنجيره غذايي قرار دارند کمک مي‌کند که بتوانند مخاطرات موجود در سيستم خود را شناسايي و کنترل نمايند.
اين استاندارد مجموعه ترکیبی موثري را جهت حصول اطمينان از ايمني غذا در طول زنجيره غذايي ايجاد مي‌نمايد که عناصر کليدی آنها شامل ارتباط متقابل، سيستم مديريت، برنامه‌هاي پيشنهادی و اصول HACCP مي‌باشد.
.دامنه کاربرد: کليه سازمانها در محدوده زنجيره غذايي شامل توليدکنندگان مواد اوليه در کارخانه‌هاي توليد مواد غذايي و خوراک دام، عوامل درگير با حمل و نقل و انبارش، فروشگاه‌های خرده فروشی و تامين کنندگان خدمات مرتبط با غذا نظيرخدمات بسته‌بندی و ... می‌توانند از اين استاندارد بهره جويند.
اين استاندارد يکي از تخصصي ترين استانداردهاي مديريت کيفيت در صنايع غذائي در جهان مي باشد که در اول سپتامبر 2005 توسط کليه ISO/TC34 تدوين و ابلاغ شد.اين استاندارد قابليت پياده سازي در سراسر زنجيره تأمين مواد غذائي از توليد در مزرعه و يا مراکز نگهداري دام و طيور تا ماشين آلات صنايع غذائی، کارخانجات توليد مواد غذائی، صنايع بسته بندی، غذاي دام و طيور شرکتهاي پخش مواد غذائي، سوپر مارکتها و... را دارد.
کدکس
کدکس عبارت است از جمع آوري وتطبيق بين المللي استاندارد هاي مواد غذايي و ارايه آن به شکل واحد.
 
تعريف کدکس
کدکس در لغت بمعناي آيين نامه،مقررات،نشانه و آليمانتاريوس به معناي مواد غذايي مي باشد.
کدکس عبارت است از جمع آوري وتطبيق بين المللي استاندارد هاي مواد غذايي و ارايه آن به شکل واحد.
 
تاريخچه تشکيل کميسون کدکس غذایی
در يازدهمين کنفرانس FAOدر ۱۹۶۱ و شانزدهمين اجلاس جهاني WHO در ۱۹۶۳تشکيلات جديدي تحت عنوان کميسيمون آيين نامه مواد غذايي“Codex Alimentarius Commission” به منظور اجراي استانداردهای مشترک  FAO/WHOدر زمينه مواد غذايي به وجود آمد در حال حاضر ۱۷۲ کشور عضو کدکس مي باشند.
اهداف کميسيون کدکس غذايي
  • حفظ منافع و بهداشت مصرف کنندگان
  • تسهيل روابط تجاري و هماهنگ شدن اقدامات انجام شده در زمينه مواد غذاي
  • هماهنگ نمودن کليه فعاليتهاي استاندارد مواد غذايي در بخشهاي دولتي و غير دولتي
  • تعيين اولويت و ارائه راهنماييهاي لارم در زمينه پيش نويسهاي استاندارد با کمحک سازمانهاي ذينفع
  • نهايي نمودن استانداردها و انتشار آنها به صورت مقررات و يا codexدر قالب استانداردهاي منطقه اي يا بين المللي و تکميل و اصلاح استانداردها پس از بررسي هاي مناسب و لازم 
  • روش تدوين استانداردهاي کدکس
    ۱ـ روش معمولي: داراي ۸ مرحله (step)است که کشور هاي عضو در مراحل ۳،۶ و ۸ نظرات خود را اعلام مي نمايند.
    ۲ـ روش سريع: داراي ۵ مرحله است که کشورهاي عضو نظرات خود را در مراحل ۳ و ۵ اعلام مي نمايند.
     
    چهارچوب استانداردهاي کدکس مواد غذایی
    ۱ـ نام استاندارد ۲ـ دامنه کاربرد ۳ـ تعريف ۴ـ ترکيبات اصلي تشکيل دهنده و عوامل کيفيتي ۵ـ افزودني ها ۶ـ ‎آلاينده ها ۷ـ ويژگيهاي بهداشتي ۸ـ وزن و اندازه ۹ـ برچسب گذاري ۱۰ـ روش آزمون و نمونه گيري 
    ساختار تشکيلات کدکس بين المللی
    کميسيون کدکس مواد غذاييC.A.C شامل(دبير خانه و کميته اجرايي)و کميته اجرايي شامل(کميته هاي منطقه اي، کميته هاي اجرايي بين دولتي، کميته محصولات مواد غذايي،کميته موضوعات عمومی.
    کميته موضوعات عمومی(۹ کميته فنی)
    ۱ـ باقيمانده آفت کشها
    ۲ـ سيستم بازرسي و صدور گواهينامه براي مواد غذايي وارداتي و صادراتي
    ۳ـ باقيمانده داروهاي دامي
    ۴ـ تغذيه و رژيمهاي ويژه غذايي
    ۵ـ برچسب گذاري مواد غذايي
    ۶ـ روشهاي آزمون و نمونه برداري
    ۷ـ اصول کلی
    ۸ـ افزودنيها و آلاينده هاي مواد غذايي
    ۹ـ بهداشت مواد غذايي
    10-کميته محصولات مواد غذایی
    کمیته فنی:
    1ـ ميوه ها و سبزيهاي فراوري شده
    ۲ـ ميوه ها و سبزيجات تازه
    ۳ـ چربيها و روغنها
    ۴ـ فراورده هاي کاکائو و شکلات
    ۵ـ شکر
    ۶ـ شير و فراورده هاي آن
    ۷ـ آبهاي معدني طبيعي
    ۸ـ ماهي و فراورده هاي شيلاتي
    ۹ـ بهداشت گوشت
    ۱۰ـ غلات ،حبوبات وبقولات
    ۱۱ـ پروتينهای گياهی
    کميته هاي اجرايي بين دولتی (۳ کميته فني)
    1ـ غذاهاي حاصل از بيوتکنولوژي(ژاپن)
    ۲ـ خوراک دام(دانمارک)
    ۳ـ آبميوه ها و سبزيها(برزيل)
    کميته هاي منطقه اي (۶ کميته فني)
    ۱ـ آسيا(کره)۲ـ آفريقا(مراکش) ۳ـ اروپا(جمهوري اسلواکي) ۴ـ خاور نزديک(اردن) ۵ـ آمريکاي لاتين(آرژانتين) ۶ـ آمريکاي شمالي و اقيانوسيه(ساموآ) 
    .
    استانداردها و آئين کارهاي تدوين شده توسط کميسيون کدکس
    - استاندارد هاي محصولات غذايي
    - استاندارد هاي عمومي و راهنماهاي بر چسب گذاري
    - راهنماها و آيين کارهاي محصولات غذايي
    - حد مجاز آفت کشها
    - آيين کارها و راهنماي کلي بهداشت مواد غذايي
    - تعيين حد افزودنيهاي مواد غذايي
    - تعيين حد افزودنيهاي مواد غذايي
    - راه هاي ارزيابي خطر
    - راهنماها و توصيه هاي نحوه اجراي بازرسي وصدور گواهينامه
    - استانداردها و راهنماها و آيين کارهاي آلاينده ها
    چگونگی ارتباط کميسيون کدکس غذایی در کشورها
    موسسه استاندارد عامل ارتباطي کميسيون کدکس غذايي در ايران است. دبيرخانه شوراي هماهنگي کدکس در موسسه و در مديريت غذايي و کشاورزي مستقر مي باشد. رييس موسسه، نائب رييس شورا و رييس کميسيون ملي کدکس غذايي ايران مي باشد 
    شرکت بهسان مدیریت پرشین 
    آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3
    تلفن :  4-22650151  و 22010088



 اولین کاری که هنگام ارزیابی مشخصات تامین کننده مورد نظر - بر اساس گواهینامه ایزو9001 اش - باید انجام شود این است که آن ها باید یک کپی از گواهینامه خود را در اختیار شما قرار دهند. اگر شرکت براستی گواهی داشته باشد، آنها نباید مشکلی در ارائه یک کپی از گواهینامه شان به شما داشته باشند. وقتی شما این گواهینامه را در اختیار داشته باشید می توانید موارد زیر را بررسی نمایید:

1. تنها یک CB (مرجع صدور گواهینامه)( certification body)( registrar) اجازه دارد که گواهینامه ایزو 9001 را ارائه دهد. یک سازمان نمی تواند خودش به این کار مبادرت ورزد. بنابراین نام سازمان گواهی دهنده ( مانند DNV ،BSI ABS و...) را جستجو کنید 
2. جستجوی اسامی مرجع اعتبار بخشی(AB)( مانند ANAB, UKAS و...). اگر شما لوگوی مرجع اعتبار بخشی (Accreditation Body) را مشاهده نمودید، شما می توانید دریابید که آیا این اعتبار دهنده (AB) عضو رسمی انجمن بین المللی اعتباربخشی (IAF- International Accreditation Forum) است یا خیر. اگر هیچ لوگوی رسمی از مرجع اعتبار بخشی در گواهینامه وجود نداشته باشد شما باید به صلاحیت CB برای ممیزی مشکوک شوید. یک مرجع صدور گواهی نامه ممکن است در پی کسب مجوز اعتبار نباشد، همچنین ممکن است قابلیت نشان دادن توانایی های خود را داشته باشد یا خیر. در اینجا گزیده ایی از وب سایت ایزو را می خوانید: "در بیشتر کشورها، اعتبار گذاری  یک انتخاب است، نه یک اجبار، اما این واقعیت وجود دارد که وقتی خود CB اعتبار بخشی نشده، نمی تواند اعتبار بخشی کند و نتیجتا، آن CB معتبر نیست. بطور مثال یک CB که در سطح ملی، در یک بخش خیلی خاص فعال است ممکن است از چنان اعتباری برخوردار باشد که مزیتی را در هزینه کردن جهت اعتبار بخشی خود احساس نمی کند. گفته می شود که بسیاری از مراجع صدور گواهینامه، حتی زمانی که اجباری وجود ندارد، بمنظور اینکه تاییدیه ایی مستقل از دیگر قابلیت هایشان را ارائه کنند، در پی کسب مجوز برای اعتباربخشی خود می باشند." 
3. اگر نام CB بر روی گواهینامه وجود داشته باشد، سریع ترین راه برای پیدا کردن اینکه گواهینامه معتبر است این است که مستقیما با CB تماس گرفته شود و از آنها بخواهید که بررسی کنند که آیا چنین گواهی صادر کرده اند. به CB توضیح دهید که این اطلاعات را برای چه می خواهید و آنها می بایست از طریق واحد ویژه ایی که برای اطلاع رسانی برای چنین وضعیت هایی در نظر گرفته شده، دسترسی شما به چنین اطلاعاتی را ممکن سازند.
4. به یاد داشته باشید که اگر یک CB به کارخانه A گواهی بدهد به این معنی نیست که کارخانه های B و C – کارخانه هایی که در یک گروه فعالیت می کنند -  هم می توانند گواهی اخذ نمایند. معمولا این گواهینامه ها دقیقا به شما می گویند کدام فرآیندها و کدام مکان مورد اعتبار بخشی قرار گرفته است. بنابراین مکان و فرآیندهای خاص طرف تامین کننده تان  را مورد بررسی قرار دهید.

5. اطمینان حاصل نمایید که گواهینامه منقضی نشده باشد. اگر تاریخ گواهینامه به اتمام رسیده باشد شما می توانید دلیل انقضاء را از شرکت جویا شوید. دلایل معتبر نبودن یک گواهینامه می تواند به موارد زیر مربوط باشد:
الف. آنها برای اعتبار بخشی مجدد گواهینامه ممیزی شده اند، اما CB در تهیه بموقع گزارش ممیزی ناتوان بوده و بنابراین آنها قادر به برطرف ساختن بموقع عدم انطباق ها نبودند. در این حالت شما باید قادر به تهیه یک کپی از گزارش ممیزی گواهی نامه باشید.
ب. آنها برای ممیزی برای اخذ مجدد گواهینامه شان آماده نیستند و تصمیم به تعویق آن گرفته اند. در این حالت شما باید منتظر مشاهده برنامه ممیزی و تاریخ ممیزی جدید باشید.

6. اگر دسترسی به اینترنت دارید، شما می توانید مستقیما به وب سایت CB مراجعه کرده و از لیست مشتریان، تامین کننده مورد نظر را جستجو کنید.

همه گواهینامه ها در یک سطح نیستند
خوشتان بیاید یا نه، همه ی مراجع صدور گواهینامه از استانداردها و اصول ممیزی یکسانی پیروی نمی کنند. به عبارت ساده تر، برخی از CB ها بهتر از دیگران هستند.
در مواردی که CB اعتباربخشی شده در حال فعالیت است در حالی که اعتبارش در حالت تعلیق است،   آنها تا زمانیکه عملکرد ممیزی شان همتراز با عملکرد ممیزی مرجع اعتبار بخشی شان (AB) و همچنین استاندارد ممیزی ایزو نباشد، اجازه ارائه گواهینامه بهمراه لوگوی مرجع اعتبار بخشی(مثلا ANAB  و UKAS و غیره) را ندارند.
زمانی که سازمان با یک CB که عملکرد مناسبی ندارد ممیزی می شود، تنها کسی که ضرر می کند خود سازمان است، چرا که آنها فکر می کنند که سیستم مدیریت شان با استاندارد مطابقت دارد، اما در حالی که چنین سیستم مدیریتی ممکن است فرصت های بسیاری زیادی برای بهبود داشته باشد، که از دست می رود. در برخی موارد نیاز به این بهبود ضروری است. مشکل اینجا فقط "عدم انطباق با استاندارد" نیست بلکه همچنین عدم دستیابی به منافع کامل-بهبود فرآیندها و کسب و کار- طی اخذ گواهینامه می باشد.
البته همه ممیزی ها بر پایه یک برنامه نمونه انجام می شوند، با این حال اگر یک CB تصمیم به ممیزی در روز های کمتر از روز های توصیه شده توسط انجمن بین المللی اعتبار بخشی(IAF) و یا دیگر نهاد های مشابه بگیرد، ممکن است شما قادر نباشید بطور واقعی یک نمونه مناسب و بارز از آنچه که ممیزی باید باشد، را داشته باشید.
و در آخر . . .
تامین کننده خوب باید توانایی مشارکت در ارتقا کیفیت، از طریق ارائه محصولات و خدمات عالی به شما را داشته باشد. حتی اگر شما کار خودتان را به درستی انجام می دهید، گواهینامه شما را تایید کند و سازمانتان ممیزی شده است اما هنوز یک مسئله شما را به فکر وا می دارد، و آن اینکه فرآیندهای تامین کننده تان با سطح کیفیت شما که ایزو 9001 دارید مطابقت دارد یا خیر؟؟ 
شرکت بهسان مدیریت پرشین 
آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3
تلفن :  4-22650151  و 22010088



شنبه 15 تير 1392برچسب:, :: 23:31 ::  نويسنده : پویا

 پیاده سازی نامناسب استاندارد ایزو 9001 در سازمان ها یکی از آسیب هایی است که منتقدین اجرای این استاندارد بین المللی در ایران و کشورهای مشابه از آن همواره یاد کرده اند. فرآیند پیاده سازی استاندارد ایزو 9001 و دریافت  گواهینامه این استاندارد در هر سازمان معمولا با استفاده از یک رویه مشخص که عمدتا سه طرف در آن درگیر هستند انجام می پذیرد. سازمان خواهان گواهینامه، شخص حقیقی یا حقوقی که به عنوان مشاور فعالیت می نماید و سازمان گواهی دهنده سه طرف ذینفع در فرآیند پیاده سازی استاندارد ایزو 9001 و دریافت گواهینامه این استاندارد هستند و فرآیند پیاده سازی این استاندارد معمولا در چند مرحله مشخص نظیر مستندسازی، اجرای مستندات طراحی شده، ممیزی داخلی و پیش ممیزی سازمان گواهی دهنده، رفع عدم انطباق های ممیزی، ممیزی نهایی و صدور گواهینامه قابل برنامه ریزی و اجرا است. استاندارد ایزو 9001 هدف از پیاده سازی این استاندارد را دو زمینه بیان می دارد:

الف- نمایش توانایی سازمان در فراهم آوردن مداوم محصولی که الزامات مشتری و الزامات قانونی متتضی را برآورده می سازد.
ب - افزایش رضایت مشتری از طریق کاربری موثر سیستم مدیریت کیفیت، از جمله فرآیندهایی که به بهبود مستمر سیستم و اطمینان از تطابق با الزامات مشتری و الزامات قانونی مقتضی می پردازد.
همچنین استاندارد ایزو 9001 تاکید می نماید که الزامات معین شده در این استاندارد بین المللی برای یک سیستم مدیریت کیفیت، مکمل الزامات مرتبط با محصول می باشند.
ولی در برخی از سازمان هایی که دریافت کننده گواهینامه این استاندارد بوده اند، این اهداف یا فراموش شده است و یا اینکه به سختی قابل دستیابی است. آسیبی که از این بابت گریبانگیر ذینفعان پیاده سازی این استاندارد شده است هدف اصلی این نوشته است و تلاش خواهد شد تا از زوایای گوناگون آسیب شناسی این رویداد گسترده در سطح کشور مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

همان گونه كه بيان شد سه سازمان در فرآيند پياده سازي استاندارد ايزو 9001 و دريافت گواهي نامه آن درگير هستند كه براي راحتي ادامه مطالعه اين نوشتار نامگذاري مختصري براي آنها در نظر گرفته شده است و از اين پس سازمان خواهان گواهينامه استاندارد ايزو 9001، سازمان ناميده خواهد شد و به شخص حقيقي يا حقوقي كه به عنوان مشاور، سازمان را همراهي مي نمايد، مشاور گفته مي شود و نيز از شركتي كه گواهي نامه استاندارد ايزو 9001 را به سازمان اهداء مي نمايد به عنوان گواهي دهنده ياد خواهد شد.



1- آسيب شناسي فرآيند پياده سازي استاندارد

در بهترين حالت بعد از گذشت 6 ماه تا يك سال از زماني كه مشاور فعاليت خود را در سازمان شروع مي كند، گواهينامه استاندارد ايزو 9001 صادر خواهد شد. طي اين مدت و قبل از آن كه گواهي دهنده وارد سازمان شود رويدادهاي گوناگوني به وقوع مي پيوندد. برخي از مهمترين اين رويدادهاي به شرح زير فهرست گرديده اند، ليكن به آنها محدود نمي گردد:

- انتخاب مشاور و انعقاد قرارداد با وي (اين يك مورد اختياري است)،

- كسب آشنايي مشاور با وضعيت موجود سازمان،

- ارايه آموزش هاي اوليه به كاركنان تاثير گذار سازمان،

- مستندسازي فرآيندها،

- تدوين نظامنامه و ساير مستندات مورد نياز سيستم مديريت كيفيت،

- بازنگري، تاييد و تصويب مستندات،

- فهرست برداري، توزيع مستندات و درخواست اجراي آنها در سطوح مختلف سازمان،

- نظارت بر اجراي مستندات،

- ارايه آموزش هاي تكميلي نظير مميزي داخلي،

- برنامه ريزي و انجام مميزي هاي داخلي،

- رفع مغايرت هاي حاصل از مميزي هاي داخلي،

- انتخاب شركت گواهي دهنده و عقد قرارداد با وي،

با ورود شركت گواهي دهنده به سازمان رويدادهاي تكميلي پياده سازي استاندارد از جمله موارد زير به وقوع مي پيوندد:

- مطالعه مستندات و انطباق آنها با الزامات استاندارد ايزو 9001،

- پيش مميزي سيستم مديريت كيفيت،

- مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف سيستم،

- آمادگي سيستم براي مميزي نهايي،

- انجام مميزي نهايي،

- صدور گواهينامه استاندارد ايزو 9001.

بطور معمول سازمان كه اشراف كافي به نيازمندي هاي استاندارد ندارد تحت تاثير برنامه ريزي هاي مشاور، فرآيند دريافت گواهينامه استاندارد را با اسفاده از مراحل بيان شده كه در اكثر قريب به اتفاق سازمان ها روي، دنبال مي نمايد. استاندارد ايزو 9001 در بند 4-1 تحت عنوان الزامات عمومي فرآيند ايجاد، مستند نمودن، پياده سازي، نگهداري و بهبود مستمر اثر بخشي سيستم مديريت كيفيت را در سازمان مشخص نموده است. ليكن به خاطر تعجيل سازمان براي دريافت گواهينامه، عدم اشراف مشاور به نيازها و انتظارات سازمان و همچنين الزامات استاندارد، ذينفع بودن گواهي دهنده در تاييد سيستم و صدور گواهي نامه باعث مي گردد فرآيند تبيين شده توسط استاندارد ايزو 9001 به درستي و به طور كامل در تمامي سطوح سازمان پياده سازي نگرديده و در اين صورت دريافت گواهينامه استاندارد ايزو 9001 در اكثر موارد برآورده كننده اهداف برشمرده استاندارد براي سازمان نگردد.

آسيب هايي كه از بابت عدم توجه به الزامات عمومي استاندارد نصيب سازمان مي گردد عبارت است از:

فرآيندهاي مورد نياز سيستم مديريت كيفيت و كاربرد آنها شناسايي نمي گردد و به جاي آن حجم انبوهي از مستنداتي توليد مي گردد. جالب آنكه معمولا اين حجم انبوه مستندات را مشاور با استفاده از يافته هاي خود در پروژه هاي اجرا شده قبلي و با بكارگيري روش الكترونكي كپي (copy) و جايگزيني (paste) توليد نموده است و در بسياري از موارد هيچ كدام از كاركنان سازمان در طراحي و تدوين اين مستندات مشاركتي نداشته اند.

توالي و تاثيرات متقابل فرآيندها معين نمي گردد و بجاي آن مشاور از يك نقشه تعامل فرآيندها كه نه خود و نه ديگران آن را نمي فهمند، استفاده مي نمايد. گواهي دهنده نيز به خاطر اينكه نفر روزهاي مشخصي را براي صدور گواهينامه تعيين كرده و حق الزحمه خود را بر اين مبنا دريافت مي دارد معمولا از خير و شر بررسي اين سند منصرف مي گردد.

معيارها و روش هاي پايش و اندازه گيري اثربخشي فرآيندهاي سيستم به درستي و روشني تعريف نمي گردد. البته زياد هم نبايد انتظار داشت سازماني كه همزمان با اجراي حجم انبوه مستنداتي كه درك آنها خود يك پروژه مي تواند باشد، لازم است پاسخگوي مميزي هاي متعدد و غير حرفه اي باشد بتواند به تعريف معيارهاي و روش هاي اثربخشي فرآيندها فكر كند. معمولا تعريف معيارها و شاخص هاي اندازه گيري اثربخشي فرآيندها ذهني خلاق و فراغت بال طلب مي نمايد.

نكته قابل توجه در اين زمينه آن است كه مشاورين آماتور و البته با تجربه! توصيه هاي لازم را به سازمان مي نمايند كه به مميزين اعلام نمايند كه چون سيستم در ابتداي حركت رو به جلو خود است فرصت كافي براي تعيين دقيق اين معيارها و روش ها نداشته است و در آينده و به عنوان برنامه هاي بهبود مستمر نسبت به تعريف آنها اقدام خواهد نمود. اگر چه مميزين با اين پاسخ قانع نخواهند شد ولي با صدور يك عدم انطباق جزيي و اعطاي گواهينامه سازمان رسيدگي به كوتاهي مشاور در اين زمينه را به زودي از ياد خواهد برد.

با توجه به موارد ياد شده ساير الزامات بسيار مهم استاندارد ايزو 9001 كه در بند 4-1 تحت عنوان الزامات عمومي مطرح شده است، قاعدتا كاربردي نخواهد داشت. چرا كه فرآيند توصيه مشاور، توجيه سازمان و تكميل نفر روز گواهي دهنده و اعطاي گواهينامه انجام شده است و فعلا نيازي به رعايت الزامات استاندارد مشاهده نمي گردد.



2- آسيب شناسي گذر زمان

در قسمت قبل ضمن اشاره به آسيب هايي كه عدم رعايت الزامات استاندارد ايزو 9001 آنها را بوجود مي آورد تا حدودي نقش سازمان، مشاور و گواهي دهنده در ايجاد يك سيستم مديريت كيفيت غير موثر در سازمان تشريح گرديد. ليكن آسيب هايي كه بازيگرداني آماتور مشاور، صحه گذاري هاي غير متعهدانه سازمان و تاييد هاي كاسب كارانه گواهي دهنده به اين موارد محدود نشده و با گذر زمان شكست هاي مهلكي به سيستم و بي اعتمادي هاي فراواني به فوايد استاندارد ايزو 9001 نمايان مي گردد.

تصميم گيري غير استراتژيك سازمان براي ايجاد يك سيستم مديريت كيفيت، حق الزحمه ناكافي مشاور و عدم شناخت لازم گواهي دهنده از نقاط ضعف و قوت سازمان از ديگر دلايل شكست هاي ناپيداي فرآيند پياده سازي استاندارد ايزو 9001 در سازمان هاي ايراني است. در ادامه به تفكيك نقش هر يك از اركان سه گانه درگير در اين فرآيند تبيين شده است و آسيب هاي ناشي از اقدامات هريك تجزيه و تحليل شده است.



2-1- آسيب شناسي سازمان غير متعهد

بند 5-1 استاندارد ايزو 9001 الزام مي نمايد كه مديريت ارشد سازمان شواهدي مبني بر تعهد خود نسبت به توسعه و استقرار سيستم مديريت كيفيت و نيز بهبود مستمر اثربخشي آن را فراهم آورد. يكي از ابزاري كه استاندارد در اين زمينه الزام مي نمايد حصول اطمينان از در دسترس بودن منابع است. بسيار اندك هستند مديران سازمان هايي كه براي عمل به تعهدي كه استاندارد آنها را به رعايت آن الزام نموده است، منابع كافي را به سيستم مديريت كيفيت خود تخصيص دهند.

در اكثر قريب به اتفاق سازمان ها با تغيير مديريت ارشد سازمان، نحوه حضور و غياب، مرخصي گرفتن، به ماموريت رفتن، محاسبه و پرداخت دستمزدها و ساير اقدامات مالي اداري سازمان از بين نمي رود، به فراموشي سپرده نمي شود و حتي تغيير چنداني نمي  كند چرا كه معمولا براي اين اقدامات رويه هاي سامان يافته اي وجود داشته و منابع كافي براي رسيدگي به آنها اختصاص يافته است.

وجود اداره كارگزيني و قسمت حسابداري با برخورداري از منابع انساني لازم، استفاده از آيين نامه ها و بخشنامه هاي مرتبط، لزوم مشخص بودن ميزان كاركرد كاركنان و نگهداشتن حساب پرداخت هاي انجام شده از جمله دلايل اصلي وضعيت پايدار سيستم مديريت مالي اداري يك سازمان مي تواند باشد.

شواهد عيني نشان مي دهد بسياري از سازمان ها بعد از دريافت گواهينامه استاندارد ايزو 9001 كه عمدتا به خاطر حضور مشاور ميسر شده است، توانايي بهبود مستمر و حتي به روز نگهداشتن سيستم مديريت كيفيت خود را ندارند و در برخي موارد حتي با تغيير مدير ارشد ضرورت  پرداختن به اين گونه مسايل امري زايد محسوب شده و از كاركنان خواسته مي شود به كار اصلي خود برسند و وقت خود را براي توجه مستمر به نيازمندي هاي سيستم مديريت كيفيت بيهوده تلف نكنند.

حال اگر راهكارهاي لازم براي نهادينه شدن سيستم مديريت كيفيت در سازمان قبل از دريافت گواهينامه استاندارد ايزو 9001 در سازمان انديشيده مي شد و پياده سازي مي گشت قطعا آسيب ياد شده موفقيت هاي سازمان را با پايداري همراه مي ساخت. كم هستند سازمان‏هايي كه منابع لازم از جمله منابع انساني كافي براي نگهداري و بهبود مستمر فرآيندهاي خود را تامين نموده باشند و در كنار قسمت هاي ستادي ديگر مانند مالي اداري، قسمتي تحت عنوان مديريت كيفيت را ايجاد كرده باشند.

همان گونه كه وجود قسمت هاي ستادي مالي اداري باعث نگهداري و بهبود عملكرد فرآيندهاي مالي اداري مي شوند، قسمت مديريت كيفيت هم مي تواند متولي امر مهم نگهداري و بهبود مستمر عملكرد سيستم مديريت كيفيت و فرآيندهاي آن گردد. علاوه بر اين ذكر اين نكته بسيار ضروري است كه سازمان به اين تجربه دست پيدا كند كه تمامي فرآيندهاي سازمان مي تواند در قالب فرآيندهاي سيستم مديريت كيفيت تعريف و گنجانده شود و نبايد تفكيكي بين آنها قايل شد. بنابراين اگر قسمتي تحت عنوان مديريت كيفيت در سازمان نهادينه گردد بهتر است بهبود  تمامي فرآيندهاي سازمان از جمله فرآيندهاي مالي در گستره شرح وظايف اين قسمت قرار داده شود.

علاوه بر نكته بسيار مهمي كه از آن ياد شد عوامل ديگري هم در سازمان مطرح هستند كه باعث بروز آسيب به فرآيند طراحي، پياده سازي، نگهداري و بهبود سيستم مديريت كيفيت مي گردد. مهمترين اين عوامل به شرح زير فهرست شده اند، ليكن به آنها محدود نمي گردد:

انتظارات نابجاي سازمان از مشاور براي به عهده گرفتن هرگونه شكست در پروژه،

واگذار كردن تمامي وظايف پياده سازي سيستم به يك نفر به عنوان نماينده مديريت،

انتخاب نماينده مديريت از بين افرادي كه در سازمان از جايگاه و شان ويژه اي برخوردار نيستند،

عدم مشاركت موثر مديريت ارشد و ساير كاركنان در مستندسازي و همچنين فعاليت هاي پس از آن،

انتظار حساب نشده براي بهبود حتمي و سريع بلافاصله پس از پياده سازي سيستم،

2-2-آسيب شناسي مشاور آماتور

سازمان هاي بسيار زيادي هستند كه مشاور خود را براي طراحي و پياده سازي سيستم مديريت كيفيت را از طريق مناقصه انتخاب نموده‏اند. برگزاري مناقصه در ايران در بسياري از موارد مترادف با دريافت محصول و يا خدمت با كمترين قيمت است و هر چه قدر هم كه سازمان هاي مدعي شوند در در مناقصه خود كيفيت را هم مد نظر داشته اند ليكن شواهد عيني فراواني هستند كه نشان مي دهد برنده مناقصه شخص حقيقي يا حقوقي بوده است كه كمتري قيمت را پيشنهاد داده است.

مشاوري كه محصول فرآيند برگزاري مناقصه است و پيشنهاد كمترين قيمت را براي طراحي و پياده سازي سيستم مديريت كيفيت قبول كرده است، به ناچار در ارايه خدمات خود نيم نگاهي عميق به ارزان تمام شدن هزينه خدمات قابل ارايه خود دارد تا سود حاصل از قرارداد منعقد شده، بتواند وي را براي حضور در مناقصه هاي بعدي سر پا نگه دارد.

اگر از پرداخت نشدن به موقع حق الزحمه مشاور و بويژه پرداخت نشدن قسط آخر قرارداد ارايه خدمات مشاور بگذريم، آسيب هاي ناشي از انتخاب مشاور طي فرآيند برگزاري مناقصه و ناكافي بودن حق الزحمه وي را مي توان تحت عناوين زير فهرست بندي نمود:

عدم اختصاص وقت كافي براي شناخت مناسب وضعيت موجود سازمان،

توليد مستندات سيستم مديريت كيفيت بدون جلب مشاركت صاحبان فرآيندها به دليل زمانبر بودن اين مشاركت،

استفاده نابجا از تجارب اندوخته شده قبلي به كمك ابزار بسيار معروف كپي (copy) و جايگزيني (paste) در مستندسازي سيستم مديريت كيفيت، به عبارت روشن تر مشاور بجاي آنكه محصول سفارشي خود را توليد كند به دنبال توليد انبوه مي رود تا از اين طريق بتواند سود آوري خود را افزايش دهد.

عدم ارايه آموزش هاي لازم و يا ناكافي بودن اين آموزش ها به خاطر آنكه هيچ گونه نفعي به مشاور از اين بابت نمي رسد و از طرف ديگر وي ناچار مي شود با كاركناني كه سيستم مديريتي سازمان خود را به سختي نقد مي كنند روبرو شده و ناخواسته پاسخگوي عملكرد‏ هاي مديران سازمان گردد تا به كاركنان ثابت كند كه اشكال از مديران و نه استاندارد ايزو 9001 است.

بي انگيزه بودن مشاور در توجيه مديريت ارشد و ساير مديران سازمان براي جلب تعهد و همكاري ايشان در رابطه با تدوين خط مشي، اهداف و نظامنامه كيفيت و آگاه ساختن كاركنان از مفاد اين مستندات بسيار مهم،

توزيع مستندات به شيوه هاي تجربه شده و عدم بكارگيري روش هاي موثر ديگر نظير استفاده از ابزار بسيار مناسب اينترانت در سازمان،

بي توجهي به نيازها و انتظارات سازمان در مستندسازي و پياده سازي فرآيندهايي كه استاندارد ايزو 9001 به طور مستقيم از آنها يادي نكرده است مانند فرآيندهاي بازاريابي، مالي و حسابرسي و توجيه سازمان در خصوص اينكه اين دسته فرآيندها در گستره كاربرد استاندارد ايزو 9001 جايگاهي ندارند.

عدم استفاده از تخصص و تجارب كاركنان سازمان در هنگام مميزي داخلي كيفيت با اين توجيه كه مميزي داخلي تنها به فرآيندهاي تاثير گذار بر كيفيت مي پردازد و در اولين مميزي ها نيازي به عميق شدن در نحوه عملكرد فرآيندهاي اصلي سازمان نيست.



2-3- آسيب شناسي گواهي دهنده ناآشنا

معمولا شركت گواهي دهنده هنگامي انتخاب مي شود كه سازمان سيستم مديريت كيفيت خود را تا حدود زيادي پياده سازي نموده است و براي انتخاب گواهي دهنده مي تواند از فرآيند ارزيابي و انتخاب تامين كنندگان استفاده نمايد. ليكن به دلايل گوناگوني اين مهم رخ نمي دهد و گواهي دهنده با توصيه مشاور يا ديگر دست اندركاران پروژه مانند نماينده مديريت شناسايي و انتخاب مي گردد. حال اگر از نحوه انتخاب گواهي دهنده صرف نظر كنيم جا دارد آسيب هاي جدي كه مي تواند از سوي گواهي دهنده به سيستم مديريت كيفيت سازمان برسد را بررسي نماييم.

گواهي دهنده هاي مختلف از فرآيندهاي گوناگوني براي مميزي سازمان استفاده مي نمايند. برخي از آنها پيش مميزي را امري لازم مي دانند. برخي از آنها قبل از انجام مميزي نهايي سيستم مديريت كيفيت در محل سازمان، مطالعه و مميزي مستندات را درخواست مي نمايند و پس از رفع عدم انطباق هاي احتمالي اين مستندات با الزامات استاندارد ايزو 9001 نسبت به مميزي در محل اقدام مي نمايند. برخي از گواهي دهندگان اجازه تبليغات برخورداري از استاندارد ايزو 9001 را بلافاصله پس از مميزي نهايي مي دهند و برخي ديگر اظهار مي دارند تا زمان دريافت گواهينامه، سازمان از هرگونه تبليغي پرهيز نماييد.

 

 
 

 

منبع : مشاور مدیریت 
 
شرکت بهسان مدیریت پرشین 
آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3
تلفن :  4-22650151  و 22010088



 پرسش و پاسخ هاي متداول پياده سازي
استاندارد بين المللي ISO 9001
1- براي پياده سازي استاندارد ايزو 9001 و دريافت گواهينامه آن چه كار بابد كرد؟
در صورتي كه سازمان خواسته باشد از خدمات مشاور استفاده نمايد، لازم است بعنوان اولين گام يك مشاور ذيصلاح را ارزيابي و انتخاب نمايد. پس از انتخاب مشاور ذيصلاح سازمان قراردادي را با وي منعقد مي نمايد و پيرو قرارداد منعقد شده مشاور برنامه ريزي براي انجام مراحل زير را در دستور كار قرار مي دهد. يادآوري مي گردد فعاليت هاي تعيين شده از جمله خدماتي است كه مشاور سيستم مديريت كيفيت با حمايت مديريت ارشد سازمان و همكاري كاركنان در تمامي سطوح سازماني بايد ارايه نمايد:
1-1- ارزيابي وضعيت موجود،
1-2- طراحي و مستندسازي سيستم مديريت كيفيت،
1-3- بازنگري ، تاييد و تصويب مستندات طراحي شده،
1-4- نظارت بر اجراي مستندات تصويب شده،
1-5- بازنگري و به روز آوري مستندات،
1-6- برنامه ريزي و انجام مميزي داخلي،
1-7- رسيدگي به عدم انطباق هاي مشاهده شده در مميزي داخلي و اجراي اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه مناسب،
1-8- ارزيابي و انتخاب شركت گواهي دهنده(مميز خارجي)،
1-9- پيش مميزي(درصورت نياز) وانجام اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه مناسب،


1-10- مميزي نهايي، ثبت سيستم مديريت كيفيت تاييد شده و دريافت گواهينامه ايزو 9001. 
2- پياده سازي سيستم مديريت كيفيت و دريافت گواهينامه چه مدت طول خواهد كشيد؟ 
حداقل شش ماه مدت زمان لازم براي  طراحي، مستندسازي، استقرارسيستم، مميزي و دريافت گواهينامه در سازمان هاي درخواست كننده براي پياده سازي سيستم مديريت كيفيت است. اما ذكر اين نكته بسيار ضروري است كه طول اين مدت زمان در هر سازمان به عوامل گوناگوني بستگي دارد، كه مهمترين آنها به شرح زيربيان شده اندليكن به آنها محدود نمي گردد:
2-1- اندازه سازمان،
2-2- تنوع محصولات و يا خدمات،
2-3- ميزان حمايت مديرارشد سازمان،
2-4- نحوه همكاري كاركنان د رتمامي سطوح سازمان،
2-5- پيچيدگي فرآيندهاي سازمان،
2-6- دولتي يا خصوصي بودن سازمان،
 
3- هزينه  دريافت گواهينامه ايزو 9001 چه مقدار است؟
سرفصل هزينه هاي مرتبط با طراحي و پياده سازي سيستم مديريت كيفيت و دريافت گواهينامه ايزو 9001 عبارتند از:
3-1- ارايه خدمات مشاوره
3-2- انجام كاليبراسيون تجهيزات پايش و اندازه گيري
3-3- آموزش هاي مرتبط با سيستم مديريت كيفيت به كاركنان در تمامي سطوح سازمان
3-4- مميزي خارجي براي ثبت سيستم مديريت كيفيت  و دريافت گواهينامه ايزو 9001
هزينه تمامي سرفصل هاي برشمرده به همان عواملي كه در پاسخ پرسش قبلي اشاره شد بستگي دارد و معمولا هزينه دقيق پس از كسب اطلاعات لازم سازمان و بررسي وضعيت موجود تعيين مي‏گردد.
 
4- با توجه به اینکه دربعضي از سازمان هاي ايراني  ایزو 9001 بجاي مستندسازي بیشتر سند سازي مي شود و پياده سازي اين استاندارد به شيوه درست  صورت نمي گيرد، گذشته از مقوله رقابت، چه لزومی دارد سازمان هاي ايراني اقدام به کسب گواهینامه ايزو 9001  وتلاش برای حفظ آن نمایند ؟
در برخی موارد همين گونه است  و بجای مستندسازی، سندسازی صورت می گیرد. البته گواهینامه ایزو برای رقابت هم خيلي  مناسب نیست، چرا كه اين گواهينامه  در داخل كشور از اعتبار مناسبي برخوردار نيست و در خارج کشور هم که جزو استانداردهای مديريتي سطح پایین محسوب می گردد. اما در اين خصوص نكاتي وجود دارد كه نمي توان آنها را از نظر دور داشت. اجازه دهید با ذكر يك  مثال اين نكات را بيشتر توضيح دهم.
اگر قرار باشد برای پیشبرد کارهايتان از نرم افزارهای کامپیوتری استفاده کنید آیا نباید کار با این نرم افزارها را ياد داشته باشيد و بيشتر از آن، در كاربا اين نرم افزارها از مهارت كافي برخوردار باشيد؟
حال فرض كنيد شما تصميم داريد سازمان خودتان را اداره كنيد. اولين و مهمترين پرسشي كه مطرح مي گردد اين است كه شما چگونه اين كار را انجام خواهيد داد؟ آيا شما به مهارت هاي لازم مديريتي نيازي نخواهيد داشت و تنها بر مبناي آنكه دانش فني لازم كسب و كار خود را داريد قادر خواهيد بود سازمان را اداره كنيد؟
استاندارد ایزو ۹۰۰۱ یک راهنمای خوب برای مديريت تمام قسمت های تاثیر گذار بر كيفيت در یک سازمان است و براي مديراني كه از آموزش هاي كافي مديريتي بهره  نبرده‏‏اندنيازمندي‏هايي را مطرح مي نمايد. بنابراين بدون توجه به دريافت گواهينامه اين استاندارد براي رقابت يا هر هدف ديگر اقتصادي، مناسب است كه مديران سازمان هاي مختلف توليدي و خدماتي از نيازمندي هاي مطرح شده در اين استاندارد براي افزايش دانش و مهارت هاي مديريتي خود بهره ببرند.
 
5- مزاياي پياده سازي استاندارد  ايزو 9001  در سازمان چيست؟
فرض كنيد قرار است سازمان خود را به گونه اي سيستماتيك اداره كنيد. از كجا شروع خواهيد كرد ؟ چه الزاماتي را مد نظر قرار خواهيد داد؟ تنها از علم و تجربه خودتان استفاده خواهيد كرد و يا با نظر مديران و كاركنان سازمان نسبت به پيشبرد كارها اقدام خواهيد كرد؟وقتي با اختلاف نظري مواجه مي شويدچگونه به حل و فصل آن مي پردازيد و چه استانداردي را مورد قضاوت قرار خواهيد داد؟
اگر چه مديران سازمان هاي مختلف براي اداره سازمان خود بسته به شرايط موجود و فرهنگ سازماني حاكم بر آن، نحوه مديريت خود را انتخاب مي كنندليكن در بسياري از موارد  مديران مي‏توانند استانداردهايي را مورد استفاده قرار دهند واستاندارد ايزو 9001 شايد يكي از مناسب ترين اين استانداردها براي مديريت عمومي سازمان باشد. علاوه بر استانداردسازي سيستم مديريت سازمان بخصوص در رابطه با كيفيت ، مزاياي ديگري به طور مستقيم و غير مستقيم از پياده سازي اين استاندارد بدست مي آيد كه در اينجا به مهمترين آنها اشاره شده است:
اطمينان بخشي به مشتريان از اينكه سازمان به نيازها و انتظارات آنها توجه داشته و رسيدگي به شكايات و جلب رضايت مشتريان را بعنوان يك الزام دنبال مي نمايد.
الزام سازمان به بهبود مستمر
مستندسازي گردش كارفرآيندها و ايجاد امكان براي مطالعه و بهبود اين فرآيندها
 
6- سازمان ما هم اکنون از سیستم مدیریت کیفیت استفاده می کند ولی بعد از انجام ممیزی مراقبتی از سوی شرکت گواهي دهنده می بایست سيستم را از استاندارد ويرايش 2000 به 2008 تغییر دهیم. حالا می خواستم درباره ويرايش 2008 مرا راهنمايي نماييد و چگونه می توانم سيستم مديريت كيفيت را از استاندارد که دارم (2000) به 2008 تغییر دهم.
ارتقاء نيازمندي هاي سيستم مديريت كيفيت يك سازمان از ویرایش 2000 استاندارد ایزو ۹۰۰۱ به ۲۰۰۸ بسیار ساده و بی دردسر است چرا که ویرایش جدید استاندارد نسبت به قبلی تغییرات زیادی نداشته است تا جایی که می توان گفت حتی بدون هیچ کار خاصی ممیز شما می توانست در همین بار ممیزی گواهینامه شما را به ۲۰۰۸ ارتقاء دهد.
با این حال اگر شما یک نسخه از استاندارد ۲۰۰۸ را در اختیار داشته باشید و به پیوست (ب) این استاندارد مراجعه نمایید با ماهیت تغییرات آن آشنا خواهید شد و به راحتی می توانید تغییر ویرایش را در سیستم مدیریت کیفیت سازمان خود اعمال نمایید.
 
7- تفاوت دو مفهوم پايش و اندازه گيري چيست؟
استاندارد ايزو 9001 در بند (8-2-3) در خصوص پايش و اندازه گيري فرآيندها اين گونه نيازمندي هاي خود را مطرح مي نمايد:
سازمان‏ بايد روش‏هاي مناسب براي پايش ‏و در موارد كاربرد، اندازه‏گيري ‏فرايندهاي ‏سيستم مديريت‏ كيفيت را به كارگيرد. اين روش‏ها بايد توانايي فرايندها را براي دستيابي به نتايج طرح‏ ريزي شده نشان ‏دهند. هنگامي‏كه نتايج طرح ريزي شده بدست نمي‏آيند، اصلاحات و اقدامات اصلاحي بايد برحسب تناسب صورت ‏پذيرد.
يادآوري: در تعيين روش هاي مناسب، توصيه مي شود سازمان نوع و گستره پايش يا اندازه گيري مناسب هر يك از فرآيندهايش را بر اساس تاثيرات آنها بر انطباق با الزامات محصول و اثربخشي سيستم مديريت كيفيت تعيين نمايد.
به منظور تفسير اين نيازمندي و مناسب سازي آن براي پياده سازي در سازمان هاي خواهان استاندارد ايزو 9001 لازم است قبل از هر چيز دو مفهوم بسيار مهم پايش و اندازه گيري تشريح گردد وليكن تفسير اين بند استاندارد به  آن محدود نمي گردد. الزام استاندارد ايزو 9001 در اين قسمت بكارگيري روش هاي مناسب براي پايش فرآيندهاي سيستم مديريت كيفيت است و در مواردي كه كاربرد دارد (به تشخيص سازمان) از اندازه گيري فرآيندها نيز مي توان سود جست. روش هاي مناسب پايش  و اندازه گيري بايد توانايي (قابليت) فرآيندها را براي اهداف از پيش تعيين شده اثبات نمايد.
فرض كنيد سازمان قصد دارد توانايي فرآيند فروش محصولات و يا خدمات خود را نشان دهد. از اين رو و به منظور پاسخ به الزام استاندارد ايزو 9001 در ابتدا بايد نتايجي را براي فرآيند فروش مشخص نمايد. مثلا رسيدن به حجم فروش يك ميليون قطعه از محصول سازمان طي يك سال مي تواند يكي از اهداف از پيش تعيين شده براي فرآيند فروش باشد كه اين شاخص به راحتي قابل اندازه گيري است. ليكن فرض كنيد براي همين فرآيند فروش سازمان قصد داشته باشد توزيع مكاني محصولات فروخته شده طي يك سال را نيز مد نظر قرار دهد. بدين منظور نقشه جغرافيايي كشور را تهيه كرده و شهر هايي را كه محصولات سازمان را خريداري كرده اند با استفاده از اشكال هندسي (مثلا دايره) روي نقشه نمايش مي دهد. قطر دايره ميزان خريد محصولات را نشان مي دهد و مدير سازمان با يك نگاه به اين نقشه در مي يابد كه توزيع مكاني فروش محصولات سازمانش چگونه بوده است. بدين ترتيب سازمان براي اثبات توانايي فرآيند فروش در پاسخگويي به حوزه جغرافيايي متنوع كشور از ابزار پايش فرآيند استفاده نموده است.
براي شفاف شدن منظور مي توان نگاهي به توزيع جغرافيايي بازديد از وب سايت مشاور مديريت كه در شكل زير نشان داده شده است انداخت. در اين شكل ميزان بازديد شهرهاي مختلف كشور از وب سايت مشاور مديريت شاخصي است كه مورد پايش قرار گرفته است.
حال مي توان اين گونه نتيجه گرفت كه هر گاه سازمان بتواند شاخص هاي تعيين شده براي اثبات توانايي فرآيندهاي خود را با اعداد و ارقام نمايش دهد از ابزاري با عنوان اندازه گيري استفاده كرده است و هر وقت بخواهد توانايي فرآيند را با استفاده از روش هاي توصيفي و نمايشي به اثبات برساند از ابزار پايش استفاده كرده است. جدول زير مثال هايي از بكارگيري پايش و اندازه گيري فرآيندها را نشان مي دهد.
نام فرآيند
معيار توانايي فرآيند
شاخص توانايي فرآيند
پايش
اندازه گيري
فروش
حجم فروش
يك ميليون قطعه در سال

þ
توزيع مكاني
پراكندگي فروش در كل كشور
þ

كنترل كيفيت
رنگ محصول
مناسب بودن
þ

اندازه محصول
مطابق استاندارد

þ
ارزيابي شركت كنندگان در جلسه
حضور به موقع در جلسات
راس ساعت اعلام شده

þ
مشاركت در جلسه
نظر دبير جلسه
þ

براي آشنايي بيشتر با برخي از معيارها و شاخص هاي پايش و اندازه گيري فرآيندهاي اينجا كليك كنيد.
 
8- لطفا تفاوت دو واژه تصديق (verification) و صحه گذاري (validation) را بيان كنيد؟
استاندارد ايزو 9001 اين دو واژه را بدين صورت تعريف نموده است:
تصديق
تاييد برآورده شدن الزامات مشخص شده از طريق فراهم آوردن شواهد عيني
يادآوري 1: واژه "تصديق شده" به منظور مشخص كردن وضعيت آنچه كه مورد تصديق قرار گرفته است، بكار مي رود.
يادآوري 2: تاييد مي تواند شامل فعاليت هاي زير باشد:
- انجام محاسبات جايگزين،
- مقايسه مشخصات يك طرح جديد با مشخصات طرح هاي مشابه كه درستي آنها به اثبات رسيده است،
- انجام تست ها و نشان دادن نتايج و

- بازنگري مستندات پيش از انتشار 
صحه گذاري
تاييد برآورده شدن الزامات براي يك استفاده يا كاربرد مشخص خواسته شده از طريق فراهم آوردن شواهد عيني
يادآوري 1: واژه "صحه گذاري شده" به منظور مشخص كردن وضعيت آنچه كه مورد صحه گذاري واقع شده است، بكار مي رود.
يادآوري 2: شرايط بكار رفته براي صحه گذاري مي تواند واقعي يا شبيه سازي شده باشد.
همان گونه كه دقت مي نماييد مشخص اس كه تعاريف بيان شده بسيار نزديك به هم بوده و ظاهرا تفاوت چنداني با يكديگر ندارند در حالي كه اين گونه نيست و لزوم تشخيص تفاوت اين دو مفهوم و كاربر هر يك در زمان خود از الزامات يك سيستم مديريت كيفيت موفق است. اجازه دهيد تفاوت دو مفهوم تصديق و صحه گذاري را با ذكر مثالي روشن نمايم:
مهندس طراح قرار است يك ساختمان يك طبقه معمولي را براي كافرماي (صاحبكار) خود طراحي نمايد. مهندس طراحي در اولين گام ابعاد و  جهت زمين و سلايق كارفرما را بعنوان مهمترين الزامات طراحي خود دريافت مي نمايد و پس از اينكه اتاق ها و ديگر فضاهاي اين ساختمان را طراحي و نقشه هاي آن را ترسيم كرد، نتايج كار خود را با استانداردهاي مورد لزوم تطابق مي دهد و حتي نظر كارفرما را نيز دريافت مي نمايد (تصديق طراحي). ليكن كارفرما از مهندس طراح درخواست مي نمايد كه ميزان روشنايي طبيعي دريافت شده توسط هر اتاق، نسبت ابعاد هر فضا، نحوه دسترسي به فضاها و ديگر موارد مورد نياز را به روشني به وي نشان دهد تا بتواند طراحي را تاييد نمايد. مهندس طراح بدين منظور دست بكار شده و با ساخت يك ماكت فيزيكي يا كامپيوتري (بعنوان مثال با استفاده از نرم افزار 3DMax) به خواسته كارفرما پاسخ مي دهد (صحه گذاري طراحي) و تاييد طرح را مي گيرد و يا اينكه كارفرما را به ساختمان مشابه كه قبلا طراحي كرده و ساخته است برده و آن ساختمان را به وي نشان دهد.
در حالت تصديق طراحي مهندس طراح، محاسبات و نقشه هاي خود را با استفاده از تجارب مشابه، استانداردهاي مرتبط و طراحي مجدد تاييد مي نمايد و در حالت صحه گذاري مهندس طراحي سعي مي كند طرز استفاده يا كاربرد مورد نظر كارفرما را به نمايش گذاشته و تاييد وي را دريافت نمايد.
 
9- سازمان ما داراي گواهينامه ايزو 9001 ويرايش 2000 مي باشد ولي الان تصميم داريم آن را به ويرايش 2008 ارتقاء دهيم. براي اين منظور چكار بايد بكنيم؟
همان گونه که
مستحضر هستید سازمان بین المللی ایزو استاندارد ایزو 9001 را ویرایش نموده است و در حال حاضر نسخه جدید این استاندارد تحت عنوان ایزو 9001:2008 معتبر است. ویرایش سال 2008 استاندارد ایزو 9001 هیچ گونه الزامی افزون بر الزامات ویرایش سال 2000 این استاندارد ندارد و تنها در برخی موارد الزامات استاندارد از شفافیت بیشتری برخوردار شده است. اکنون اگر تصمیم دارید سیستم مدیریت کیفیت خود را از ویرایش 2000 استاندارد ایزو 9001 به ویرایش 2008 آن ارتقاء دهید کافیست به نکاتی که در این یادداشت آمده است توجه داشته و پیش بینی پاسخ مناسب به پرسش های مطرح شده در این رابطه را داشته باشید:
 
1- آیا سازمان یک نسخه از ویرایش 2008 استاندارد ایزو 9001 را در اختیار دارد؟
2- آیا سازمان فرآیندهایی را که بر انطباق محصول با الزامات تاثیر گذار هستند و آنها را ببرون سپاری نموده است تحت کنترل دارد؟ نوع و گستره این گونه کنترل ها باید تعریف شده باشد.
3- آیا نماینده مدیریت یکی از مدیران سازمان است؟
4- آیا کارکنانی که عملکرد آنان بر انطباق با الزامات محصول تاثیر می گذارند دارای صلاحیت لازم هستند؟
5- آیا خدمات پشتیبانی سازمان سامانه های اطلاعاتی را نیز در بر می گیرد؟
6- آیا شرایط محیط کار مناسب شامل شرایط فیزیکی، محیطی و سایر موارد نظیر سروصدا، رطوبت، روشنایی یا آب و هوا در سازمان تعریف شده است؟
7- آیا فعالیت های پس از تحویل شامل اقدامات مربوط به دوران ضمانت، خدمات نگهداری و تعمیر، خدمات تکمیلی نظیر بازیافت یا دفع نهایی می باشد؟
8- آیا بازنگری، تصدیق و صحه گذاری طراحی که مقاصد جداگانه ای دارند به صورت جداگانه یا با هر ترکیب دیگری که برای محصول و سازمان مناسب است انجام و ثبت می شوند؟
9- آیا خروجی های طراحی، اطلاعات برای تولید و ارایه خدمات شامل جزییات برای محافظت از محصول را فراهم می سازد؟
10- آیا در تعریف اموال مشتری اطلاعات شخصی مشتری نیز مد نظر قرار گرفته است؟
11- در رابطه با نیازمندی های کالیبراسیون آیا تایید نرم افزارهای کامپیوتری برای برآورده ساختن کاربرد مورد نیاز، نوعا شامل مدیریت پیکره بندی و تصدیق آن جهت حفظ تناسب استفاده می باشد؟
12- آیا پایش برداشت مشتری شامل بدست آوردن ورودی از منابعی مانند، مطالعه رضایت مشتری، داده های مشتری در مورد کیفیت محصولات تحویل شده، مطالعات دیدگاه مصرف کننده، تحلیل کسب و کار از دست رفته، شکایات، درخواست های مربوطه به ضمانت و گزارش های فروشندگان می باشد؟
13- آیا سازمان در تعیین روش های مناسب، نوع و گستره پایش و اندازه گیری مناسب هر یک از فرآیندهایش را بر اساس تاثیرات آنها بر انطباق با الزامات محصول و اثربخشی سیستم مدیریت کیفیت تعیین نموده است؟
14- آیا سازمان شواهد انطباق با معیارهای پذیرش محصول را نگهداری می نماید؟
15- آیا سوابق پایش و اندازه گیری محصول مشخص کننده فرد (افراد) صادر کننده مجوز ترخیص محصول می باشد؟
16- آیا سازمان اثربخشی اقدامات اصلاح و یا پیشگیرانه را بازنگری می نماید؟

 
10- با سلام و تشکر از زحمات جنابعالی سوالی از محضرتون داشتم و اون اینکه:
1- بند 7-3 که مرتبط با طراحی محصول هست به چه سازمان هایی و با چه ویژگیهایی مصداق پیدا می کند؟
2- آیا در ایزو 9001 الزامی در خصوص کالیبراسیون تجهیزات کنترل فرآیند تولید مثلا درجات کنترل دما ، سرعت و ... وجود دارد یا نه؟ دقیقا کدام بند اشاره به این مهم  دارد؟
از اینکه وقت ارزشمند خود را صرف پاسخگویی به اینجانب مینمایید بسیار متشکرم
۱- عنوان درست بند ۷-۳ طراحی و توسعه است و نه طراحی محصول و از آنجا که استاندارد ایزو ۹۰۰۱ محصول را ماحصل یک فرآیند می داند می توان گفت که بحث طراحی و توسعه هم برای سازمان های تولیدی و هم سازمان های خدماتی کاربرد دارد.
۲- طبق تعریف استاندارد ایزو ۹۰۰۰ طراحی یعنی مجموعه ای از فرآیندها که الزامات و یا خواسته ها را به ویژگی های مشخص شده یا به مشخصات یک محصول،فرآیند یا سیستم تبدیل می کند. به عبارت ساده تر سازمانی که مدعی طراحی است باید اثبات نماید که طی فرآیندی مشخص می تواند خواسته های مشتری خود را تبدیل به یک محصول نماید. یعنی غیر از خواسته ها و یا الزامات مشتری هیچ گونه طرح دیگری وجود ندارد و خود سازمان باید محصول را با برداشت درست از الزامات مطرح شده طراحی نماید. اجازه دهید برای روشن شدن بیشتر موضوع مثالی بزنم. فرض کنید مشتری خواهان داشتن چسبی است که دو جنس متفاوت (مانند کاغذ و پارچه) را به هم بچسباند، حال اگر تولید کننده بتواند با دانش فنی خود این چسب را که فرمول قبلی هم ندارد طراحی نماید می توان گفت که الزام طراحی مورد نظر استاندارد ایزو ۹۰۰۱ را دنبال نموده است.
۳- بند ۷-۶ استاندارد ایزو ۹۰۰۱ به مقوله کالیبراسیون می پردازد.
 
11- لطفا تفاوت بين يك روش اجرايي با دستورالعمل را بيان نماييد.
قبل از پاسخ به اين پرسش بايد عرض شود كه مشاور مديريت در دو مقاله متفاوت با عناوين "چگونه يك روش اجرايي بنويسيم" و "چگونه يك دستورالعمل كاري بنويسيم" به تفصيل روش تدوين اين دو سند مهم و قابل استفاده در سيستم هاي مديريت را تشريح نموده است.
ليكن بسياري از كاربران سيستم‏هاي مديريت به خاطر نداشتن مهارت كافي در نحوه و زمان استفاده از اين دو نوع سند همواره با اين پرسش روبرو هستند كه تفاوت اين دو سند با يكديگر چيست؟ بنابراين در اين پاسخ هدف اين است كه تفاوت هاي مهم و كليدي اين دو نوع سند تشريح گردد.
هنگامي كه مديريت سازمان خواسته باشد گردش كار يك فرآيند را مدون نمايد بايد با تدوين يك روش اجرايي به اين مهم دست يابد. معمولا يك فرآيند بين چند بخش سازماني گردش دارد پس هنگامي كه يك روش اجرايي نوشته مي شود نحوه گردش كار فعاليت هاي مختلف و نحوه ارتباط بين قسمت هاي مختلف و مسئول هر فعاليت را تشريح مي نمايد. فرض كنيد سازمان خواسته باشد نحوه گردش كار فرآيند خريد را مدون نمايد. معمولا يك فرآيند خريد با صدور درخواست خريد از انبار شروع شده و پس از تاييد و تصويب درخواست خريد كه به ترتيب توسط مدير مالي و مديرعامل انجام مي شود، درخواست به كارپردازي رسيده و خريد از تامين كننده ذيصلاح و منتخب صورت مي گيرد.
اكنون اگر قرار باشد براي تشريح يكي از فعاليت هايي كه در اين فرآيند مطرح است توضيحات تكميلي، علاوه بر آنچه در روش اجرايي (خطوط راهنماي فرآيند) آمده است، توضيح داده شود لازم است يك دستورالعمل كاري نوشته شود. به عنوان مثال در همين فرآيند خريد فرض كنيد قرار باشد نحوه انتخاب تامين كننده ذيصلاح شامل ارزيابي، انتخاب و ارزيابي مجدد شرح داده شود كه براي اين كار نيازي به تدوين يك روش اجرايي نيست چرا كه هيچ گونه گردش كاري مد نظر نمي باشد و كافيست يك دستورالعمل كاري نوشته شود.
بنابراين به طور خلاصه مي توان گفت يك روش اجرايي براي تشريح گردش كار يك فرآيند و دستورالعمل كاري براي تشريح جزييات نحوه انجام يك كار خاص مورد استفاده قرار مي گيرد. نمونه هاي زير كاربردهاي يك روش اجرايي با دستورالعمل كاري را نشان مي دهد ليكن به آنها محدود نمي گردد:

رديف
عنوان فعاليت/فرآيند
نوع سند مورد نياز
روش اجرايي
دستورالعمل
1
خريد
*

2
ارزيابي تامين كننده

*
3
برنامه ريزي توليد
*

4
راه اندازي يك دستگاه

*
5
طرحريزي يك پروژه
*

6
طراحي يك مخزن نگهداري مايعات

*
7
پذيرش يك بيمار
*

8
ضدعفوني محيط اتاق عمل بيمارستان

*
9
پذيرايي از مهمان در يك رستوران
*

GetBC(30);

 1- معرفي استاندارد ايزو 10013

اين استاندارد با عنوان "راهنمايي هاي براي تهيه مستندات سيستم مديريت كيفيت" راهنمايي هايي براي تهيه و برقرار نگه داشتن مستندات موردنياز براي ايجاد اطمينان از سيستم مديريت كيفيت اثربخش كه متناسب با نيازهاي خاص سازمان نيز باشد، ارايه مي دهد. استفاده از اين راهنماي يه ايجاد يك سيستم مدون همان گونه كه در استاندارد سيستم مديريت كيفيت مورد كاربرد الزام شده است، كمك مي نمايد.

راهنمايي هاي ارايه شده در اين استاندارد، علاوه بر سيستم مديريت كيفيت بر طبق استانداردهاي خانواده ايزو 9000 مي تواند براي مدون كردن ساير سيستم هاي مديريت از قبيل سيستم هاي مديريت زيست محيطي و سيستم هاي مديريت ايمني نيز به كار رود.



2- مستندات سيستم مديريت كيفيت 

استاندارد ايزو 10013 بيان مي دارد كه آرايش مستندات سيستم مديريت كيفيت نوعاً از فرآيندهاي سازمان يا از ساختار استاندارد كيفيت مورد كاربرد يا تركيبي از آنها پيروي مي نمايد. ترتيبات ديگري كه نيازهاي سازمان را برآورده نمايد نيز مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.

ساختار مستندات مورد استفاده در سيستم مديريت كيفيت مي تواند به صورت سلسله مراتبي توصيف گردد. چنين ساختاري نگهداري، درك و توزيع مستندات را تسهيل مي نمايد. ايجاد سلسله مراتب به شرايط سازمان وابسته مي باشد.

گستردگي مستندات سيستم مديريت كيفيت از سازماني به سازمان ديگر بر حسب موارد زير مي تواند متفاوت باشد:

الف- اندازه سازمان و نوع فعاليت هاي  آن

ب- پيچيدگي فرآيندها و تعامل آ نها، و

پ- شايستگي كاركنان.

اين استاندارد مستندات سيستم مديريت كيفيت را شامل موارد زير مي داند:

الف- خط مشي كيفيت و اهداف آن،

ب- نظامنامه كيفيت،

پ- روش هاي اجرايي مدون،

ت- دستورالعمل هاي كاري،

ث- فرم ها،

ج- طرح هاي كيفيت،

چ- مشخصات،

ح- مدارك برون سازماني و

خ- سوابق.

استاندارد ايزو 10013 توليد مستندات سيستم مديريت كيفيت را بر روي هر نوع رسانه اي نظير نسخ كاغذي يا رسانه الكترونيكي مجاز مي داند و برخي از مزاياي استفاده از رسانه هاي الكترونيكي را به شرح زير فهرست مي نمايد:

الف- كاركنان ذيربط همواره به اطلاعات روزآمد يكسان دسترسي دارند،

ب- دسترسي و اعمال تغييرات در آنها به سادگي انجام مي گيرد و تحت كنترل قرار دارد،

پ- توزيع آ نها بلافاصله صورت گرفته و به سادگي تحت كنترل است، ضمن آنكه گزينه چاپ نسخ كاغذي نيز وجود دارد،

ت- امكان دسترسي به مدارك از مكان هاي دور وجود دارد، و

ث- پس گرفتن مدارك منسو خ شده ساده و اثربخش است.



3- روش هاي اجرايي مدون 

همان طور كه بيان شد يكي از انواع مستندات سيستم مديريت كيفيت كه در استانداردهاي خانواده ايزو 9001 به آن استناد شده است روش اجرايي مدون است. استاندارد ايزو 9000 روش اجرايي را "راه مشخص براي انجام يك فعاليت يا يك فرآيند" تعريف مي نمايد كه مي تواند مدون يا باشد يا نباشد و مي گويد هر گاه هر گاه روش اجرايي به صورت مدون باشد، غالبا اصطلاح "روش اجرايي مدون" يا " روش اجرايي مكتوب" براي آن استفاده مي شود. استاندارد ايزو 10013 ويژگي هاي يك روش اجرايي مدون را به صورت زير تشريح مي نمايد.

يادآوري1: تجارب اينجانب در طراحي و توليد روش هاي اجرايي سازمان هاي مختلف در ادامه اين مقاله با علامت ® مشخص شده است.

يادآوري2: در اين مقاله بجاي روش اجرايي مدون از واژه خطوط راهنماي فرآيند استفاده مي نمايم. در ادامه مقاله هر كجا به عبارت خطوط راهنماي فرآيند اشاره شد منظور همان روش اجرايي است.



3-1- ساختار و شكل 

ساختار و شكل روش هاي اجرايي مدون (نسخ كاغذي يا رسانه هاي الكترونيكي) بايستي به صورت متن، نمودارهاي گردش كار، جداول يا تركيبي از آ نها و يا هر روش ديگري كه متناسب با نيازهاي سازمان باشد، توسط سازمان مشخص شود. روش هاي اجرايي مدون بايستي شامل اطلاعات ضروري بوده و داراي شناسه منحصر به فرد باشد.

®: توصيه مي گردد از نمودارهاي گرش كار براي توصيف فرآيندهاي سازمان و تدوين خطوط راهنماي فرآيند استفاده گردد. نرم افزار Visio از مجموعه نرم افزار هاي MicroSoft Office يكي از بهترين نرم افزارها براي توليد نمودارهاي گردش كار است. نوع مورد استفاده در نرم افزار ياد شده براي توليد نقشه فرآيندها تحت عنوان Cross Functional Flowchart مي باشد.

در روش هاي اجرايي مي توان به دستورالعمل هاي كاري كه نحوه واقعي انجام يك فعاليت را شرح مي دهند، ارجاع داد. روش هاي اجرايي مدون معمولاً فعاليت هايي را شرح مي دهند كه مربوط به امور مختلف است در حالي كه دستورالعمل هاي كاري عموماً مربوط به كارهايي است كه براي انجام يك وظيفه صورت مي گيرد.



3-2- مندرجات 

3-2-1- عنوان

عنوان بايستي به روشني روش اجرايي را مشخص كند.

®: مثال "خطوط راهنماي فرآيند خريد كالاهاي جزيي"



3-2-2- مقصود 

مقصود از روش اجرايي مدون بايستي بيان شود.

®: مثال "تشريح نحوه خريد كالاهاي جزيي با قيمت زير يك ميليون تومان"



3-2-3- دامنه كاربرد 

دامنه كاربرد روش اجرايي مدون بايستي حوزه هايي كه قرار است پوشش داده شوند و حوزه هايي كه قرار نيست پوشش داده شوند را مشخص نمايد.

®: مثال "خريد تمامي كالاهاي جزيي سازمان با قيمت كمتر از يك ميليون تومان با كاربري مصرفي يا اموالي"



3-2-4- مسئوليت و اختيار 

مسئوليت و اختيار افراد ويا بخش هاي سازماني و همچنين ارتباط ميان آنها كه به فعاليت ها و فرآيندهاي مشروح در روش اجرايي مربوط مي شود، بايستي مشخص گردد. اين موارد بايستي در روش اجرايي به هر صورتي كه براي واضح بودن مناسب باشد با نمودارهاي گردش كار يا متن هاي توصيفي شرح داده شوند.

®: با توجه به اينكه خطوط راهنماي فرآيند تشريح كننده نحوه گردش كار فرآيند در سازمان مي باشد كه فعاليت هاي متعددي را بين قسمت هاي مختلف سازمان تشريح مي نمايد توصيه مي گردد در قسمت مسئوليت و اختيار حتما صاحب فرآيند مشخص گردد تا در مواقع مورد نياز بتوان نقاط قوت و ضعف فرآيند را با صاحب فرآيند در ميان گذاشت.

®: از آنجا كه مسئوليت ها و اختيارات افراد مختلف تاثير گذار در يك فرآيند بايد با سمت هاي سازماني آنها سازگاري داشته باشد توصيه مي گردد در خطوط راهنماي فرآيندها بجاي بيان عناونين بخش ها و يا نامبردن از افراد به سمت هاي سازماني آنها اشاره كرد.



3-2-5- شرح فعاليت ها 

ميزان جزييات مندرج در روش اجرايي معمولاً مي تواند بر حسب پيچيدگي فعاليت ها، روش هاي مورد استفاده، سطح مهارتها و آموزش لازم براي افرادي كه فعاليت ها را انجام مي دهند، متفاوت باشد. جدا از ميزان جزييات، موارد زير هر جا كه كاربرد داشته باشند بايستي در تهيه روش هاي اجرايي مدنظر قرار گيرند.

الف- مشخص كردن نيازهاي سازمان، مشتريان و تامين كنندگان آن،

ب- تشريح فرآيندها به صورت متن و يا نمودارهاي گردش كار مرتبط با فعاليت هاي مورد نياز،

پ- تعيين اين كه چه كاري بايستي انجام گيرد، توسط چه شخصي يا كدام واحد سازماني و چرا، چه موقع، كجا و چگونه؟

ت- تشريح كنترل فرآيندها و كنترل هاي مربوط به فعاليت هاي مشخص شده،

ث- مشخص كردن منابع مورد نياز براي انجام فعاليت ها (ازنظر كاركنان، آموزش، تجهيزات و مواد)،

ج- مشخص كردن مستندات مناسب مربوط به فعاليت هاي مورد نياز،

چ- تعيين درونداد و برونداد فرآيند، و

ح- تعيين اندازه گيري هايي كه بايستي انجام گيرد.

سازمان مي تواند تصميم بگيرد كه برخي از اطلاعات فوق براي در نظر گرفته شدن در يك دستورالعمل كاري مناسب تر است.



3-2-6- سوابق 

سوابق مربوط به فعاليت هاي شرح داده شده در روش اجرايي مدون بايستي در همين بخش از روش اجرايي مدون يا در ساير بخش هاي مرتبط تعريف شوند. فرم هايي كه براي اين سوابق بايستي استفاده شود بايستي برحسب كاربرد در متن روش اجرايي مشخص گردند. روش مورد استفاده براي تكميل، بايگاني و حفظ سوابق نيز بايستي مشخص شود.



3-2-7- پيوست ها 

پيوست هاي حاوي اطلاعات پشتيباني كننده روش اجرايي مدون از قبيل جداول، نمودارها، نمودارهاي جريان و فرم ها مي تواند در روش اجرايي مدون گنجانده شود.



3-3- بازنگري، تصويب و تجديد نظر 

شواهد بازنگري، تصويب، وضعيت و تاريخ تجديدنظر روش هاي اجرايي بايستي مشخص شود.



3-4- مشخص كردن تغييرات 

در مواردي كه امكا ن پذير باشد، ماهيت تغييرات بايستي در همان مدرك يا ضمايم مناسب مشخص گردد.



4- روش تدوين خطوط راهنماي فرآيند 

®: با در نظر گرفتن توصيه هاي استاندارد ايزو 10013 و تجارب بدست آمده، گام هاي لازم براي تدوين خطوط راهنماي فرآيند يك سازمان فرضي به شرح زير تشريح مي  گردد.

1- فرآيندهاي مختلف سازمان را شناسايي نماييد.

2- گردش كار وضعيت موجود فرآيندهاي شناسايي شده سازمان را از طريق مشاهده فعاليت ها، مصاحبه با دست اندركاران و مطالعه مستندات و سوابق موجود مشخص نماييد.

3- با استفاده از نرم افزار Visio نمودار گردش كار فرآيند را ترسيم نماييد. در اين رابطه و به  منظور  جلوگيري از دوباره كاري به توصيه هاي زير عمل كنيد:

الف- واحدهاي سازماني كه فرآيند در آنها گردش دارد را مشخص و براي هر كدام يك ستون در نمودار گردش كار اختصاص دهيد. هر ستون بايد نمايانگر محل انجام بخشي از فرآيند بوده و از ايجاد ستون هاي تكراري پرهيز نماييد.

ب- فعاليت هاي مرتبط با هر قسمت را مشخص و در جعبه فعاليت ها، زير قسمت مرتبط نمايش دهيد.

يادآوري: به منظور پرهيز از دشواري ترسيم و فهم نمودار گردش كار توصيه مي گردد همواره جريان مثبت فعاليت ها را در نظر داشته و بدون استفاده از جعبه هاي تصميم گيري يا ديگر موارد مشابه، نمودار گردش كار فرآيند ترسيم گردد.

پ- ارتباط بين فعاليت هاي مختلف در قسمت هاي مرتبط را با خطوط ارتباطي مناسب ترسيم نماييد.

®: شكل زير حاصل انجام گام هاي برشمرده است كه تنها به عنوان يك نمونه ارايه گرديده است:






4- نقشه فرآيند ترسيم شده را به تاييد صاحب فرآيند و ديگر عوامل تاثير گذار در فرآيند برسانيد. 

5- براي هر يك از فعاليت هاي فرآيند تاييد شده، شرح الزامات سازماني را تدوين نماييد. بدين منظور مي توانيد از جدول پيشنهادي زير كه با مثالي تكميل شده است، استفاده كنيد.



رديف 


عنوان فعاليت 


مسئول انجام 


شرح الزامات فعاليت 

1


صدور درخواست خريد 


انباردار 


1-1- تكميل درخواست خريد طي فرم شماره (7501-ف) 



يادآوري: بسيار مهم است هنگام تشريح الزامات فعاليت ها، به ساير مستندات مرتبط با فرآيند مانند دستورالعمل ها و فرم هاي مربوطه ارجاع لازم داده شود. 

6- مجددا نقشه فرآيند و جدول شرح الزامات فرآيند را براي تاييد صاحب فرآيند و ساير دست اندركاران ارسال نماييد.

7- اكنون شما موفق شده ايد بخش هاي عمده خطوط راهنماي يك فرآيند را تدوين نماييد و براي تكميل آن مي توانيد مطابق توصيه هاي استاندارد ايزو 10013 عمل نماييد. 

 

نقشه برداری فرایند  (براي مطالعه بيشتر)


نقشه برداري فرآیند به معنی استفاده از نمادهای گرافیکی برای نمایش فرآیند می‌باشد. در سازمان ها از گذشته براي تهیه سیستم‌های نرم افزاری نقشه‌برداری فرآیند مطرح بوده است، ولی پس از ظهور نظریه مهندسی سازمان رنگ تازه‌ای یافت. بدین ترتیب روش های مختلفی برای ترسیم فرآیند به همراه نرم‌افزارهایی برای پشتیبانی از روش های مورد نظر بوجود آمد. هر یک از روش ها و نرم‌افزارها دارای نقاط قوت و ضعفی نسبت به یکدیگر می‌باشند. 
UML یا زبان مدلسازی یکپارچه، زبانی گرافیکی است که برای بصری‌سازی، مشخص‌سازی، ساخت و مستندسازی دستاوردهای سیستم‌های نرم‌افزاری، مدلسازی کسب و کار و دیگر سیستم‌های غیر نرم‌افزاری کاربرد دارد. UML مجموعه‌ای از بهترین تجربیات مهندسانی که موفقیت شان در مدل سازی سیستم های بزرگ و پیچیده به اثبات رسیده است را عرضه می‌کند. به‌ عنوان تعریف دیگری می‌توان گفت: UML زبان مدل سازی بصری برای ایجاد سیستم‌های شی‌گرا و مبتنی بر اجزاء می‌باشد. براي اطلاعات بيشتر در اين باره به اينجا و اينجا مراجعه نماييد.
منبع: مشاور مدیریت  
 
شرکت بهسان مدیریت پرشین 
آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3
تلفن :  4-22650151  و 22010088



شنبه 15 تير 1392برچسب:, :: 23:13 ::  نويسنده : پویا

 ايزو 16817:2012

استاندارد جديد زیست محیط نمای درونی ساختمانها
سازمان ایزو استاندارد جدیدی را برای زیست محیط نمای درونی ساختمان ها منتشر کرده است که به طراحان، سازندگان و قانونگذاران به منظور حصول اطمینان از اینکه هنر در خدمت سلامتی، ایمنی برای کارایی بیشتر ساکنین و کاربران این ساختمان ها قرار می گیرد، کمک می نماید.

آسودگی نمای درونی بیش از نور پردازی محیط زیست برای اجرای یک فعالیت نقش بازی می کند. این استاندارد جدید چارچوبی را برای ملاحظه عوامل گوناگون که در کیفیت زیست محیط درونی یک ساختمان تاثیر گذار است تامین می نماید.

ایزو 16817:2012، طراحی زیست محیط ساختمان - زیست محیط درونی - فرایند طراحی برای زیست محیط درونی نام دارد که به گروه طراحی از طریق ارایه فرایندی به منظور حصول اطمینان از اینکه نیازمندی های آسودگی دیداری، تاثیرات فیزولوژی نور و عملکرد انرژی و پایداری ساختمان رعایت می شوند کمک می کند.

این مطلب ترجمه بخشی از آخرین خبر سازمان ایزو است. متن کامل خبر را در اینجا مطالعه نمایید.
منبع: مشاور مدیریت  
شرکت بهسان مدیریت پرشین 
آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3
تلفن :  4-22650151  و 22010088



شنبه 15 تير 1392برچسب:, :: 23:12 ::  نويسنده : پویا

 اولين استاندارد از سري استانداردهاي مذكور استاندارد ISO 10377:2013  ايمني محصولات دستورالعمل براي عرضه كنندگان، دستورالعملي كاربردي و جهاني را ارائه مي دهد و ابزاري عملي  براي ارزيابي و كاهش خطرات بالقوه ايمني قبل از ورود محصول به بازار مي باشد. به كارگيري اين استاندارد علاوه بر كاهش صدمات و افزايش اطمينان مصرف كنندگان بستر مناسبي براي دستيابي به بازار، مكمل قوانين موجود، ارائه كننده سيستمهاي ايمني محصولات آموزش عرضه كنندگان كالا و كاهش نقص محصولات، پر هزينه مي باشد.كميته پروژه ISO/PC 243 استاندارد ISO 10377:2013 را تدوين نموده كه رياست آن را اليزابت نيلسن (Elizabeth Nielsen) برعهده داشت. استاندارد دوم، استاندارد ISO 10393: 2013، بازبيني محصولات – دستورالعمل براي عرضه كنندگان، دستورالعملي را براي مديريت و اجراي فرآيند بازنگري محصولات ارائه مي نمايد. تنها تعداد معدودي از كشورها قوانين و الزاماتي را براي مديريت بازبيني محصولات فراهم نموده اند و خلأ بزرگي براي حفاظت از سلامت مصرف كنندگان در سطوح ملي و بين المللي وجود دارد.استاندارد ISO 10393 به سازمانها در اجراي برنامه هاي به موقع و مقرون به صرفه در بازبيني محصولات كمك مي كند و با كاهش خطرات از سلامت مصرف كنندگان در برابر استفاده از توليدات پرخطر حفاظت مي نمايد. همچنين افزايش رضايت مشتريان را در بر خواهد داشت. 

شرکت بهسان مدیریت پرشین 

آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3

تلفن :  4-22650151  و 22010088

 

www.behsaniso.com




شنبه 15 تير 1392برچسب:, :: 23:11 ::  نويسنده : پویا

 اجرای جایزه ملّی بهره‌وری و تعالی سازمانی از سال 1382، این امكان را فراهم كرده‌است كه بسیاری از سازمان‌های ایرانی با مدل تعالی سازمانی (EFQM) آشنا شده و از آن به عنوان ابزاری برای اعمال روش‌های نوین مدیریتی در سازمان خود استفاده كنند. حضور فعال سازمان‌ها در فرایند جایزه ملّی بهره‌وری و تعالی سازمانی نشانگر این است كه سازمان‌های برتر ایرانی قصد دارند تا خود را با دیگر سازمان‌ها مقایسه كنند تا به این ترتیب گام‌های بلندتری را در مسیر تعالی برداشته و ضمن افزایش توان رقابتی، بر پایداری سازمان خود افزوده و در تحقق اهداف سازمانی به موفقیت‌های بیشتری دست یابند. 

 

شرکت بهسان مدیریت پرشین 

آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3

تلفن :  4-22650151  و 22010088

 

www.behsaniso.com



شنبه 15 تير 1392برچسب:, :: 23:11 ::  نويسنده : پویا

 استاندارد راهنمای IWA2 به موسسات آموزشی کمک می کند تا سیستم مدیریت کیفیت بر مبنای استاندارد ISO 9001 را متناسب با شرایط و ویژگی های خاص این گونه موسسات طرح ریزی و پیاده سازی کنند

با استفاده از سيستم مديريت کيفيت مي‌توان کليه فرايندهايي که به طور مستقيم يا غيرمستقيم بر خدمات آموزشي قابل ارائه تاثيرگذارند را تحت کنترل قرار داد تا اطمينان حاصل شود که خدمات ارائه شده، نيازها و انتظارات آموزش‌گيرندگان و مراجع قانوني را برآورده مي‌نمايند.
پياده‌سازي سيستم مديريت کيفيت IWA2 در يک مرکز آموزشي منجر به ايجاد يک رويکرد نظام‌مند در سازمان به منظور شناسايي و تجزيه و تحليل نيازها وانتظارات مشتريان شده که بر اساس اين شناخت، برنامه‌هاي آموزشي و تحصيلي موسسه طراحي و ارائه مي‌شوند.

دامنه کاربرد استاندارد IWA 2:2007

کليه سازمان‌هاي ارائه دهنده خدمات آموزشي در کليه سطوح شامل مدارس ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان، مراکز آموزش عالي، دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی، مراکز ارائه دهنده آموزش‌هاي از راه دور، مکاتبه‌اي و الکترونيکي مي‌توانند از اين استاندارد استفاده نمايند.

مزاياي پياده‌سازي سيستم مديريت کيفيت با رويکرد IWA 2: 2007

تثبيت جايگاه سازمان آموزش‌دهنده در محيط اجتماعي- اقتصادي مربوط به حوزه فعاليت خود
حصول اطمينان از انطباق با الزامات قانوني و حرفه‌اي
ارتقاء تصوير سازمان در جامعه و افزايش اعتماد مشتريان
اثبات تعهد مديران ارشد سازمان به بهبود مداوم فرايندها و خدمات خود و ارتقاء سطح علمي و فرهنگي جامعه
بهبود وضعيت اقتصادي از طريق کاهش هزينه‌هاي ناشي از کيفيت پايين 

 

شرکت بهسان مدیریت پرشین 

آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3

تلفن :  4-22650151  و 22010088

www.behsaniso.com



شنبه 15 تير 1392برچسب:, :: 23:10 ::  نويسنده : پویا

 استاندارد راهنمای IWA1 به مراکز درمانی کمک می کند تا سیستم مدیریت کیفیت بر مبنای استاندارد ISO 9001 را متناسب با شرایط و ویزگی های خاص این گونه مراکز طرح ریزی و پیاده سازی کنند

دامنه کاربرد استاندارد  IWA 1:2005:

کليه سازمان‌هاي مرتبط با خدمات بهداشتي و درماني که در زمينه مديريت و ارائه خدمات و محصولات بهداشتي و درماني فعاليت مي‌نمايند شامل مراکز آموزشي و پژوهشي، بيمارستان‌ها، ادارات و مراکز نظارتي و ساير سازمان‌هاي مرتبط بدون توجه به نوع، اندازه و محصول يا خدمتي که ارائه مي‌نمايند  و توليدکنندگان/ توزيع‌کنندگان محصولات دارويي
معرفی :

با توجه به اهميت فرايندها و خدمات در مراکز بهداشتي و درماني، الزامات سيستم مديريت کيفيت در اين مراکز به شکل متفاوتي نسبت به ساير صنايع و بخش‌هاي کسب و کار تفسير مي‌شوند.
استاندارد IWA 1 به دلايل زير فرايندهاي سيستم مديريت کيفيت و تعامل ميان اين فرايندها را با يک نگاه تخصصي و به صورت خاص مورد تجزيه و تحليل قرار داده است:

در فرايند ارائه خدمات بهداشتي و درماني، بيمار به شکل فيزيکي و فکري در فرايند ارائه خدمات (درمان) حضور دارد. در نتيجه، درمان بيمار (ارائه خدمات) مبتني بر تعامل مستمر بين متخصص مربوطه و بيمار مي‌باشد.
ممکن است مشتري داراي دانش ناچيزي در خصوص جنبه‌هاي تخصصي خدمات قابل ارائه باشد. در نتيجه رابطه ميان متخصص و بيمار از حيث مسائل تخصصي رابطه متوازني نمي‌باشد و متخصص تاثير بيشتري در شکل و نوع خدمات قابل ارائه دارد. 

معمولاً خريد و دريافت خدمات بهداشتي و درماني داراي دو شکل جداگانه‌ مي‌باشند (شرکت بيمه‌ خريدار خدمات مي‌باشد و بيمار اين خدمات را دريافت مي‌نمايد) در نتيجه ارائه‌دهنده خدمات بايد نيازهاي کيفي دو مشتري عمده خود را در نظر بگيرد؛ بيمار و خريدار خدمات.

خدمات بهداشتي و درماني داراي پيچيدگي‌هايي در روابط و تعاملات ميان بيماران، متخصصين، تامين‌کنندگان خدمات بهداشتي و درماني، شرکت‌هاي بيمه، صنايع و مراجع دولتي مي‌باشند. علاوه بر اين، خدمات بهداشتي و درماني در معرض تغييرات سريع فناوري نيز قرار دارند.
با استفاده از سيستم مديريت کيفيت مي‌توان کليه فرايندهايي که به طور مستقيم يا غيرمستقيم بر خدمات بهداشتي و درماني قابل ارائه تاثيرگذارند را به منظور بررسي اينکه آيا الزامات را برآورده نموده‌اند يا خير، تحت کنترل قرار داد.
هدف از تدوين راهنماي جداگانه براي "مراکز بهداشتي و درماني" به شرح زير مي‌باشد:
بهبود کيفيت و ايمني خدمات بهداشتي و درماني
بهبود فرايندها به منظور افزايش ارزش افزوده براي سازمان و مشتري
ارتقاء تصوير سازمان در جامعه، افزايش اعتماد مشتري و دسترسي به ابزاري جهت ارزش‌گذاري بر کيفيت
يکپارچگي با رويکرد نگاه تخصصي و بخشي در استانداردهاي بين‌المللي مربوط به سيستم‌هاي مديريت کيفيت که پيشتر در ساير بخش‌هاي صنعتي و خدماتي استانداردهاي تخصصي مشابهي عرضه شده بودند


مزاياي پياده‌سازي سيستم مديريت کيفيت با رويکرد IWA 1: 2005:

بهبود کيفيت خدمات
حصول اطمينان از انطباق با الزامات قانوني
بهبود شايستگي‌ها و محيط کار کارکنان
بهبود وضعيت اقتصادي از طريق کاهش هزينه‌هاي ناشي از کيفيت پايين 

 

شرکت بهسان مدیریت پرشین 

آدرس : جردن- بلوارگلشهر- برج آی تک – طبقه 3

تلفن :  4-22650151  و 22010088

 

www.behsaniso.com




مشاور ایزو , گواهینامه ایزو , سیستم های ایزو , اخذ ایزو
سیستم های مدیریتی ایزو
درباره وبلاگ

به وبلاگ من خوش آمدید
آخرین مطالب
پيوندها

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان مشاور ایزو , گواهینامه ایزو , سیستم های ایزو , اخذ ایزو و آدرس iso10004.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.





نويسندگان



نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)

خبرنامه وب سایت:





آمار وب سایت:  

بازدید امروز :
بازدید دیروز :
بازدید هفته :
بازدید ماه :
بازدید کل :
تعداد مطالب : 172
تعداد نظرات : 0
تعداد آنلاین : 1